نقطه شروع تحلیل مجموعه ای از اطلاعات و یافته ها برای اهداف تحقیقاتی، استفاده از 2 رویکرد کلی کمی[1]و کیفی[2] می باشد. رویکرد کمی، از علوم طبیعی مثل زیست شناسی، شیمی، فیزیک و... ناشی می شود و مربوط به تحقیق درباره پدیده هایی است که قابل مشاهده بوده و به طریقی قابل اندازه گیری هستند. چنین مشاهدات و اندازه گیری هایی می توانند عینی شده و توسط سایر محققین تکرار و استفاده شوند. روش معمول در رویکرد کمی، مطالعه و بررسی منابع موجود برای تدوین نظریه های مناسب، ایجاد تئوری ها و فرضیه های ممکن و سپس تست و تجزیه و تحلیل آماری این تئوری ها و فرضیه ها می باشد. روش های کمی معمولا با جمع آوری و پردازش داده های عددی سروکار دارند و ابزاری برای آزمایش تئوری های عینی از طریق بررسی ارتباط بین متغیرها با استفاده از رویه های آماری هستند.

به چنین فرآیندی رویکرد کمی تحقیق گفته می شود. در مقابل، رویکرد کیفی، بینش هایی را فراهم می کند که با رویکردهای صرفا کمی نمی توان آنها را تشریح نمود. رویکرد کیفی ابزاری برای کاوش و درک مفاهیمی است که افراد یا گروه هایی آنها را به مسائل اجتماعی و انسانی نسبت می دهند. به عبارتی می توان چنین بیان کرد که روش تحقیق کیفی با مجموعه ای از داده های غیر عددی سروکار دارد. البته این الزاما بدین معنی نیست که داده های کیفی به هیچ عنوان کمیت پذیر نیستند بلکه مثلا خروجی مصاحبه ها و پرسشنامه ها می تواند داده های کمی باشد. قابلیت تفسیر[3]یکی از ویژگی های مهم داده های کیفی محسوب می شود و اگرچه قسمتی از داده های تولید شده کمیت پذیر هستند، اما حجم وسیعی از تحلیل انجام گرفته، معمولا تفسیری می باشد.

در ذیل به تشریح بیشتر ویژگی های رویکرد کیفی پرداخته و تفاوت های آن را با رویکرد کمی بیان می کنیم:

• رویکرد کیفی مرتبط با نظرات، تجربیات و احساسات افراد تولید کننده داده های ذهنی است.
• درک یک موقعیت از طریق یک چشم انداز کلی حاصل می شود. رویکرد کمی به توانایی شناسایی مجموعه ای از متغیرها بستگی دارد.
• داده های کیفی از طریق مواجهه مستقیم با افراد، مصاحبه نفر به نفر، مصاحبه های گروهی یا مشاهده جمع آوری می شوند.
• از داده ها برای خلق مفاهیم و تئوری هایی که به ما در جهت درک پدیده های اجتماعی کمک می کنند، استفاده می شود که این رویکرد یک روش استنتاجی برای توسعه تئوری محسوب می شود.

        جدول 4-5 میانگین و واریانس اظهار نظر خبرگان در دور دوم از فاز 2 ارزیابی

1-1-1-2نتایج آماری دور سوم از فاز 2 ارزیابی

            شکل 4-8 نتایج اظهار نظر خبرگان در دور سوم ارزیابی فاز 2

           شکل 4-9 امتیازات کلی به دست آمده در دور سوم ارزیابی فاز 2

        جدول 4-6 میانگین و واریانس اظهار نظر خبرگان در دور سوم از فاز 2 ارزیابی

1-1-2- مقایسه نتایج آماری دور دوم و دور سوم از فاز 2 ارزیابی

همانطور که در جداول 4-5 و 4-6 نشان داده شده است، واریانس و انحراف معیار امتیازهای داده شده محدود بوده که این موضوع نشان دهنده اجماع نظر خبرگان در امتیازدهی به فاکتورهای ارزیابی چارچوب پیشنهادی می باشد. با توجه به جدول 4-7 می توان دریافت که واریانس نتایج دور سوم نسبت به دور دوم کاهش یافته است که این موضوع نیز نشان دهنده نزدیکتر شدن نظرات خبرگان در دور سوم نسبت به دور دوم است و این حالت همان هدف روش دلفی یعنی رسیدن به اجماع نظر می باشد.

         جدول 4-7 مقایسه نتایج آماری دور دوم و دور سوم از فاز 2 ارزیابی

1-2- نتیجه گیری کلی ارزیابی چارچوب پیشنهادی

خوشبختانه در فاز اول ارزیابی یعنی زمانی که چارچوب به شرکت ها و سازمان هایی ارائه شد که اقدام به پیاده سازی سیستم های سازمانی کرده بودند، به ازای هر سلول بیش از 50 درصد شرکت کنندگان با مورد بیان شده در چارچوب موافق بودند که این موضوع می تواند نشان دهنده مطلوب بودن چارچوب پیشنهادی تلقی شود. همچنین در فاز دوم ارزیابی یعنی زمانی که چارچوب به اساتید دانشگاه و متخصصین شرکت های دولتی و خصوصی ارائه شد چارچوب پیشنهادی از لحاظ فاکتورهای صحت، دقت، جامعیت، قابلیت فهم، قابلیت استفاده، انسجام و قابلیت بسط تقریبا امتیاز 5 از 7 را به دست آورد و اکثر خبرگان شرکت کننده به اتفاق آرا چارچوب پیشنهادی را در دستیابی به اهداف تعریف شده این کار تحقیقی موفق دانستند.