صفحه محصول - بررسی اصول و ماهیت اقتصاد در روستاها

دانلود پایان نامه رشته اقتصاد

بررسی اصول و ماهیت اقتصاد در روستاها

 
 
مقدمه
اقتصاد علم تخصیص بهینه منابع كمیاب است. در جهان کنونی با توجه به رشد روز افزون جمعیت، افزایش نیازهای بشری و محدودیت شدید منابع لازم است تا در جهت استفاده بهینه از منابع اقدام شود. منابع طبیعی محدود بوده وبه علت بهره برداری بی رویه بشر از آن، هر ساله در حال کاهش است. محدود بودن عوامل و منابع تولید و نامحدود بودن خواسته های بشری باعث اصل کمیابی در اقتصاد گردیده است.
كمیابی به معنای كمبود، ندرت، محدودیت، نیاز، نارسایی، وحتی قناعت وصرفه جویی است. اقتصاد دانان قانون کمیابی را به معنای این فرض فنی می دانستند که نیازها و خواسته های انسان بسیار- اگر نگوئیم بی نهایت-  ولی وسایل وی محدود – ولو اصلاح پذیر - است. 
در نیم قرن اخیر رشد سریع جمعیت از یك طرف و پیشرفت تكنولوژی در بهره‌برداری از منابع از طرف دیگر موجب تشدید تخریب منابع طبیعی گردیده است. در طول دوره‌های گذشته انسان برای رفع نیازهای خود با محیط اطراف كنشهای متفاوتی نشان داده است. كنش انسان با محیط باعث شكل‌گیری فضای جغرافیایی و تغییرات در محیط طبیعی می‌شود. نحوه رفتار انسان تحت تأثیر نگرشهای مختلف، نوع بهره‌برداری از محیط را بوجود می‌آورد. عمده‌ترین رفتار انسان با محیط و یا روابط متقابل انسان و محیط شامل كنشهای زیر است:
 
- تطابق با محیط    
- تسلط بر محیط     
- افزایش ظرفیت محیط  
- تنسیق و ترمیم محیط
 
به علت وجود شرایط اقتصادی، اجتماعی و تكنولوژیكی، بهره‌برداری از محیط در گذشته بیشتر براساس انطباق با محیط بوده است. به علت افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش نیاز به مواد غذایی و گسترش نیازهای بشری، انسان ناگزیر بوده جهت رفع آنها به استفاده از طبیعت و مواهب آن شدت بیشتری ببخشد. با شدت گرفتن بهره‌برداری از محیط تعادل میان انسان و طبیعت بهم خورد. در این مرحله انسان سعی كرد با به خدمت گرفتن توانائیهای خود و تكنولوژی بر میزان بهره‌برداری از محیط و توان تولیدی منابع بیافزاید. بكارگیری ادوات و نهاده‌های كشاورزی و بهره‌برداری مفرط از منابع آبی در همین راستا بوده است. با افزایش سرمایه‌گذاریها امكان به زیر كشت بردن زمینهای بیشتر، استفاده از ماشین آلات، تسطیح زمین و … بیشتر شد. در نتیجه ظرفیت تولیدی مناطق افزایش یافت. اما بهره‌برداری بی‌رویه از منابع، رفته رفته منجر به تخریب و از بین رفتن آن منابع گردید. كاهش سطوح آب زیرزمینی، هجوم آب سفره‌های شور به سوی منابع آب شیرین، شوری منابع آب و خاك، فرسایش خاك، كاهش جنگل‌ها، آلودگی‌ آبهای سطحی و… از نمونه‌های آن بوده است. در چنین شرایطی علم اقتصاد به دنبال  ارائه راه حل هایی است تا بتواند منابع محدود و کمیاب را به نحو مطلوب بهره برداری کند. تنها در چنین شرایطی است که می توان انتظار داشت رفتارهای بشر در جهت استفاده عقلانی از منابع و توجه به استفاده حداکثر با حداقل هزینه شکل خواهد گرفت. 
 
از آنجا كه موضوع علم اقتصاد رفتار بشر و چگونگی تولید، توزیع و مصرف است، لذا اقتصاد بدنبال جستجوی راههای مناسب برای تنظیم روابط بین تولید، توزیع و مصرف می باشد. اقتصاد علمی است كه به كمك قواعد و قوانین اقتصادی به علت و معلول مسائل و مكانیسم پدیده‌های اقتصادی نظیر: چگونگی تركیب منابع و عوامل توسعه و ثروتها، قیمت گذاری آنها، تشكیل و توزیع درآمدها و تغییرات جاری وتحول بنیانی آنها، دخالت پول و اعتبارات و… می پردازد. حالات تعادل و عدم تعادل بین منابع و مصارف درسطوح مختلف و وجوه تمایزآنها از همدیگر مشخص می‌گردد. در اقتصاد جدید راه‌حل‌ها، ابزار و همچنین چگونگی عمل روی پدیده‌ها تعیین شده و تحول آینده اقتصاد پیش‌بینی می شود و عدم تعادلهای احتمالی مورد پیشگیری قرار می‌گیرد و تعادل و تحول مطلوبتری بر اساس هدفها و مقدورات، برنامه‌ریزی می‌شود.
 
 
 
کلمات کلیدی:

اقتصاد روستایی

نظامهای اقتصادی

اصول اقتصاد در روستا

عوامل توسعه اقتصادی

 
 
 
 
فهرست مطالب
مبانی اقتصاد روستا
موضوع علم اقتصاد 9
رابطه اقتصاد و جغرافیا 14
موضوعات علم اقتصاد 21
بنیان اقتصادی 29
نظام اقتصادی 32
انواع نظامهای اقتصادی 33
نظام تیولی 34
نظام پیشه‌وری 36
نظام سرمایه‌داری 37
نظامهای اشتراكی 42
سازمان فعالیتهای اقتصادی 44
اقتصاد متمركز 45
اقتصاد غیرمتمركز 48
عوامل توسعه اقتصادی 51
جمعیت 54
سرمایه و سرمایه‌گذاری 55
مبادلات بین‌المللی 60
رشد جمعیت و توسعه اقتصادی 61
رشد جمعیت و توسعه اقتصادی در روستا 66
موانع توسعه اقتصادی روستا 68
دورهای باطل فقر 70
تنگناههای كشاورزی 76
كمبود نیروی انسانی متخصص و ماهر 77
مفاهیم و اصطلاحات پایه در اقتصاد روستایی 78
منابع 82
 

فایل های دیگر این دسته